Nhắc đến lập trình Web thì không thể không nói đến JavaScript, một trong ba thành phần mà bạn nhất định phải học và nắm vững nếu muốn trở thành một FrontEnd Developer bên cạnh HTML và CSS. Hiện nay, JavaScript không chỉ là một ngôn ngữ lập trình dành riêng cho Web mà nó còn được dùng để viết code dành cho server, cho ứng dụng mobile hay viết game. Chính vì vậy mà nhu cầu tuyển dụng JavaScript Developer hiện tại đang rất lớn. Trong bài viết này chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu JavaScript là gì và ưu, nhược điểm của ngôn ngữ này là gì nhé!
JavaScript là gì?
JavaScript là ngôn ngữ lập trình được phát triển cho web với độ tương tác cao hơn và dần phổ biến trên nhiều lĩnh vực khác. Nó triển khai các tập lệnh phía máy khách để tương tác với người dùng trên website, tạo được các trang web động, thường được gọi là lập trình hướng đối tượng.
Ban đầu, JavaScript được Netscape ra mắt với tên gọi LiveScript. Tuy nhiên, sự trỗi dậy mạnh mẽ và tầm ảnh hưởng sâu rộng của Java trong thập niên 1990 đã thúc đẩy việc đổi tên thành JavaScript, một cái tên quen thuộc cho đến ngày nay.
JavaScript ngày nay đã vươn xa khỏi phạm vi trình duyệt web ban đầu, trở thành một ngôn ngữ đa năng hiện diện trong nhiều lĩnh vực khác nhau, từ các ứng dụng máy tính thông thường đến việc điều khiển thiết bị cho NASA. Sự ra đời của nền tảng Node.js đã đóng vai trò then chốt, mở ra cánh cửa cho JavaScript phát triển mạnh mẽ và được ứng dụng rộng rãi với vô số mục đích khác nhau. Hãy cùng khám phá những khả năng đa dạng mà JavaScript mang lại trong thế giới công nghệ hiện đại.
JavaScript được sử dụng để làm gì?
Phát triển website
JavaScript được biết đến rộng rãi nhất với vai trò then chốt trong lĩnh vực phát triển web, đến mức nó đã trở thành một yếu tố cốt lõi không thể thiếu đối với hầu hết mọi trang web hiện đại. Các nhà phát triển web tận dụng sức mạnh của JavaScript để tích hợp các yếu tố tương tác và đa dạng các chức năng, từ đó nâng cao đáng kể trải nghiệm người dùng và mang lại những trang web sống động, hấp dẫn hơn.
Theo thống kê từ W3techs, hơn 90% tất cả các trang web đều sử dụng JavaScript. Từ đó có thể xem Javascript là một trong những mã nguồn không thể thiếu của các web. Cải thiện khả năng tương tác với người dùng cuối (khách hàng) được nâng cao, dễ dàng thao tác, truy cập và điều hướng.
JavaScript có thể sử dụng để tạo ra các loại phần mềm khác nhau như: trò chơi, chương trình máy tính, ứng dụng web và thậm chí cả các công nghệ chuỗi khối (Blockchain) mà thời gian gần đây bạn thường nghe tới.
Trò chơi trực tuyến ngay trên website- Games on Website
Javascript là mã nguồn không thể thiếu trong các trò chơi trực tuyến. Chắc hẳn bạn đã từng biết hay chơi thử game như: Gunny, Võ lâm truyền kỳ… đều có sử dụng công nghệ này để phát triển.
Việc phát hành tiêu chuẩn HTML5 đã tạo tiền đề cho sự hợp tác hiệu quả với JavaScript trong lĩnh vực phát triển trò chơi trực tuyến. Sự phối hợp này đã mang lại những cải tiến đáng kể về trải nghiệm người dùng, nâng cao mức độ tương tác và đóng vai trò then chốt trong việc xây dựng các ứng dụng trò chơi hoàn chỉnh trên nền tảng web.
Phát triển các ứng dụng web- Web applications
Nhờ có JavaScript, các nhà lập trình có thể phát triển trình ứng dụng web giàu tính tương tác với kết nối trên một sever từ xa. Một trong những ứng dụng phổ biến đó là Google Maps khi cung cấp cho người dùng nhiều thông tin trên một giao diện web đơn giản.
Các framework JavaScript hàng đầu như VueJS và Angular đã mang đến sức mạnh vượt trội cho việc xây dựng giao diện người dùng tương tác và phức tạp. Bên cạnh đó, sự kết hợp liền mạch của chúng với Node.js còn mở ra khả năng phát triển toàn diện cho ứng dụng web, bao gồm cả phần back-end mạnh mẽ để quản lý dữ liệu và logic máy chủ.
Ứng dụng điện thoại- Mobile applications
Sự phát triển của các ứng dụng trên điện thoại cho cả Android và iOS cũng có sự đóng góp lớn từ JavaScript. Các nhà phát triển ứng dụng trên điện thoại sử dụng JS để xây dựng các kịch bản khác nhau, những tình huống và kết quả khác nhau từ thao tác của người dùng.
Kết nối vạn vật- Internet of Things (IoT)
Trong bối cảnh Internet of Things (IoT) ngày càng phát triển, việc kết nối đa dạng các thiết bị thông minh trở thành yếu tố then chốt. JavaScript, với khả năng lập trình linh hoạt, đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng các đoạn mã phục vụ mục tiêu này. Đặc biệt, khi kết hợp với các nền tảng phần cứng như Arduino, JavaScript mở ra tiềm năng to lớn trong việc phát triển các ứng dụng IoT toàn diện, cho phép lập trình viên tạo ra các giải pháp điều khiển và tương tác với cả phần cứng lẫn phần mềm, ví dụ như thu thập dữ liệu định vị GPS hay điều khiển các công tắc điện tử.
Ưu điểm của JavaScripts là gì?
Ít tương tác với máy chủ hơn: Một lợi ích đáng kể là giảm thiểu đáng kể tương tác với máy chủ. Thay vì liên tục gửi dữ liệu để xác thực, bạn có khả năng kiểm tra tính hợp lệ của thông tin người dùng ngay trên trình duyệt trước khi bất kỳ yêu cầu nào được gửi đi. Điều này không chỉ giúp tiết kiệm đáng kể băng thông máy chủ mà còn đồng nghĩa với việc giảm tải chung cho hệ thống, mang lại hiệu suất hoạt động mượt mà hơn.
Khả năng phản hồi nhanh chóng: Với sự hỗ trợ của JavaScript, trang web mang đến trải nghiệm mượt mà và nhanh chóng cho người dùng. Khách truy cập sẽ không gặp phải tình trạng chờ đợi khó chịu khi các trang tải lại, nhờ đó duy trì được sự tập trung và hứng thú trong quá trình duyệt web.
Tạo trang web giàu tính tương tác: HTML và CSS đóng vai trò nền tảng, tạo nên bộ khung tĩnh cho trang web. Chúng hiển thị thông tin một cách cơ bản. Tuy nhiên, để trang web trở nên sống động và thu hút, JavaScript là yếu tố then chốt. Với JavaScript, các nhà phát triển có thể lập trình các phản ứng tương tác, tạo ra những kịch bản đã được tính toán trước để người dùng trải nghiệm một cách mượt mà và hấp dẫn. Nhờ đó, trang web không chỉ là nơi cung cấp thông tin mà còn là một môi trường tương tác đầy thú vị.
Giao diện phát triển phong phú: Với hơn 90% trang web sử dụng JavaScript, các thư viện mã nguồn hỗ trợ cho JS cũng được xây dựng đa dạng. Một số thư viện mã nguồn JS có thể kể đến:
- Algolia Places: Thư viện phát triển để hỗ trợ các form mẫu: tên, địa chỉ, ngày sinh, nghề nghiệp, học vấn…
- AOS – Animate On Scroll: Hỗ trợ trải nghiệm chuyển động cuộn mượt mà hơn.
- Chart.js: Cung cấp các mẫu biểu đồ được viết bằng JS sẵn, người dùng chỉ cần tích hợp vào hệ thống của mình.
- ReactJS: Là một trong những thư viện quan trọng và được nhiều lập trình viên sử dụng để xây dựng giao diện người dùng dựa trên các UI đơn lẻ.
Hạn chế của JavaScript là gì?
Tuy có nhiều ưu điểm, nhưng JavaScript cũng có những nhược điểm sau:
Dễ bị khai thác, chèn mã độc: Một trong những điểm yếu bảo mật đáng lo ngại là khả năng bị lợi dụng và cài cắm mã độc. Tình trạng này đặc biệt nghiêm trọng khi hệ thống phía người dùng không được thiết lập các biện pháp kiểm soát truy cập tệp chặt chẽ, cho phép cả đọc và ghi dữ liệu. Sự thiếu hụt này tạo điều kiện thuận lợi cho những kẻ tấn công thực thi các hành vi xâm nhập, dễ dàng внедрять mã độc trực tiếp lên thiết bị của người dùng, gây ra những hậu quả khó lường.
Hạn chế trên một số trình duyệt: Dù khả năng tương thích rộng rãi trên nhiều trình duyệt web hiện hành, vẫn tồn tại những hạn chế nhất định. Cụ thể, một số trình duyệt có thể không hỗ trợ JavaScript, hoặc trên một số trang web, việc sử dụng JavaScript để ngăn chặn thao tác người dùng có thể gây ra những bất tiện và cản trở trải nghiệm duyệt web thông thường.
Hiển thị khác nhau trên các thiết bị khác nhau: Cùng một mã nguồn JS được viết nhưng khi trên các trình duyệt khác nhau lại tạo ra những hiển thị khác nhau, khiến các nhà lập trình cần tối ưu cho từng thiết bị và trình duyệt. Điều này có thể tạo sự không đồng nhất khi phát triển website.
