Blockchain và AI – sự kết hợp độc đáo từ 2 công nghệ vượt bậc

Trong thế giới công nghệ hiện đại, blockchain và trí tuệ nhân tạo (AI) đã trở thành những động lực chính thúc đẩy sự đổi mới. Hai công nghệ này, mỗi cái đều có sức mạnh riêng, đang được khám phá để kết hợp với nhau, tạo ra một kỷ nguyên mới đầy tiềm năng. Sự kết hợp này hứa hẹn sẽ mang đến những giải pháp đột phá, giải quyết nhiều vấn đề tồn tại từ trước đến nay.

Sự quan tâm ngày càng tăng đối với AI và blockchain không phải là ngẫu nhiên. Blockchain với tính chất phi tập trung, bất biến, và an toàn có thể cung cấp một nền tảng đáng tin cậy cho dữ liệu, còn AI lại có khả năng xử lý và phân tích lượng lớn dữ liệu đó để đưa ra những quyết định thông minh. Câu hỏi đặt ra là tại sao hai công nghệ này lại thu hút sự chú ý đến vậy và chúng sẽ kết hợp như thế nào? 

1. Blockchain

Blockchain là một sổ cái phân tán, mã nguồn mở, bất biến, được phân phối giữa các mạng ngang hàng nhau. Theo cách dễ hiểu, blockchain là chuỗi khối tạo nên sổ cái, sổ cái là nơi lưu trữ hồ sơ vĩnh viễn về các giao dịch và tương tác diễn ra giữa những người tham gia truy cập vào mạng blockchain. Mỗi khối chứa các chi tiết của giao dịch và các cuộc trao đổi tài sản (tức là Ether hoặc Bitcoin) đã diễn ra giữa người dùng. Hợp đồng thông minh (link bài smart contract) là các mã có thể được thực thi bởi các nút khai thác blockchain. Hợp đồng thông minh được kích hoạt bằng cách ký gửi một giao dịch đến địa chỉ ethereum của nó và thực hiện nó tùy thuộc vào đầu vào được cung cấp cho giao dịch đó. Ethereum (Link bài blog ethereum) là một nền tảng phân tán mã nguồn mở dựa trên chuỗi khối ethereum. Ethereum sử dụng Ether như một loại tiền tệ để thực hiện thanh toán cho các giao dịch được thực hiện trên chuỗi khối ethereum.

2. AI (Trí tuệ nhân tạo)
Trong lĩnh vực nghiên cứu AI, người ta đã định nghĩa nó là ngành nghiên cứu “các tác nhân thông minh”, tức là bất kỳ thiết bị nào nhận thức được môi trường của nó và thực hiện các hành động nhằm tận dụng tối đa hóa cơ hội để thành công ở một số mục tiêu. Hầu hết, các hệ thống AI đang được phát triển ngày nay thường là các hệ thống chuyên phân biệt sử dụng cơ sở dữ liệu kiến thức để đưa ra quyết định. Tuy nhiên, hệ thống AI có thể áp dụng các quy trình ra quyết định ở một số mặt hạn chế, một số vấn đề có thể tác động tích cực đến cuộc sống hàng ngày của chúng ta đang được một số nhà nghiên cứu phát triển.

AI – trí tuệ nhân tạo, cốt lõi là mô phỏng con người: đưa ra quyết định thông minh, cảm nhận, nhìn thấy, di chuyển, thực hiện các nhiệm vụ, nói chuyện và tương tác như con người. 
AI tích hợp các mô hình phân tích – đặc biệt là dự đoán – với xử lý sự kiện thời gian là yếu tố hỗ trợ mạnh mẽ cho các hệ thống đáp ứng. AI cung cấp và hỗ trợ con người trong nhiều ứng dụng.

3. Tại sao sự quan tâm đến việc kết hợp giữa blockchain và AI ngày càng gia tăng?
Hai công nghệ tiên phong này đang trên đà tạo ra những bước đột phá về kinh tế. Theo ước tính từ công ty nghiên cứu công nghệ toàn cầu Gartner, trí tuệ nhân tạo (AI) dự kiến sẽ tạo ra giá trị kinh doanh khổng lồ, đạt gần 3,9 nghìn tỷ USD vào năm 2022. Song song đó, blockchain cũng không kém cạnh khi được dự báo sẽ đạt giá trị thị trường khoảng 23 tỷ USD vào năm 2023. Những con số ấn tượng này cho thấy tiềm năng sinh lời khổng lồ, ước tính lên đến hàng tỷ đô la, mà cả hai công nghệ này sẽ mang lại trong tương lai gần.

Việc gia tăng chấp nhận cũng như sử dụng tiềm năng xuất hiện trên cả hai xu hướng công nghệ là động lực dẫn đến sự tăng trưởng theo dự đoán. AI mặc dù không phải là một công nghệ mới nhưng nó đã có vai trò nổi bậc trong nhiều năm qua. Chúng ta vẫn đang chờ đợi một hệ thống AI với tư duy đầy đủ nhưng AI đã được triển khai ở nhiều góc cạnh, từ tiếp thị và bán hàng đến sản xuất, bao gồm cả chăm sóc sức khỏe. 

Sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI) và blockchain trong các doanh nghiệp hiện đại đã trở nên rõ nét hơn bao giờ hết. Theo báo cáo của công ty tư vấn McKinsey & Company, đã có 47% doanh nghiệp được khảo sát đã tích hợp AI vào các hoạt động cốt lõi của họ, và một tỷ lệ ấn tượng hơn, 78% đang có kế hoạch tăng cường đầu tư vào công nghệ này trong tương lai gần.

Không hề kém cạnh, blockchain cũng đang dần khẳng định vị thế. Một khảo sát từ PwC cho thấy, gần 84% số doanh nghiệp tham gia khảo sát đang tích cực nghiên cứu và tìm hiểu về công nghệ này, cho thấy sự quan tâm và tiềm năng ứng dụng rộng lớn của blockchain trên nhiều ngành công nghiệp khác nhau. Những số liệu này không chỉ phản ánh xu hướng công nghệ mà còn cho thấy sự thay đổi trong tư duy của các doanh nghiệp, từ việc coi công nghệ là một khoản chi phí sang xem đó là một khoản đầu tư chiến lược, tạo lợi thế cạnh tranh.

4. Ứng dụng của blockchain trong AI
Mặc dù blockchain và AI có nhiều tính năng vượt bậc nhưng không thể tránh khỏi còn nhiều thiếu sót. Lỗ hổng này sẽ được giải quyết hiệu quả khi kết hợp cả hai hệ thống sinh thái công nghệ. Sự hợp nhất của blockchain và AI có thể tạo ra hệ thống an toàn, bất biến, phi tập trung cho thông tin có độ nhạy cao mà các hệ thống do AI điều khiển phải thu thập, lưu trữ và sử dụng. 

Sau đây là tóm tắt một số tính năng mà blockchain có thể ứng dụng cho AI:

• Bảo mật dữ liệu nâng cao: Thông tin được lưu trữ trên blockchain được mã hóa và bảo vệ chặt chẽ, sử dụng chữ ký điện tử và các khóa riêng tư. Điều này đảm bảo rằng dữ liệu chỉ có thể được truy cập và xử lý bởi những người có quyền, từ đó tạo ra một nguồn dữ liệu an toàn và đáng tin cậy. Khi các thuật toán AI hoạt động trên nền tảng dữ liệu đã được bảo mật này, kết quả phân tích và quyết định sẽ trở nên chính xác và đáng tin cậy hơn, loại bỏ rủi ro về thao túng hoặc làm giả dữ liệu.
• Cải thiện độ tin cậy đối với các quyết định của robot: Các quyết định do AI đưa ra đều trở nên rối loạn làm cho người dùng rất khó hiểu hoặc tin tưởng. Blockchain lại nổi tiếng với việc ghi lại các giao dịch trong sổ cái phi tập trung trên cơ sở từng chi tiết, giúp dễ dàng tin tưởng và chấp nhận các quyết định được đưa ra. Việc ghi lại quá trình quyết định của một hệ thống AI trên blockchain sẽ tăng tính minh bạch và nó sẽ có được sự tin tưởng của công chúng để hiểu các quyết định của robot
• Ra quyết định tập thể: Trong các hệ thống robot, việc ra quyết định tập thể là yếu tố then chốt để các cá nhân hợp tác và hoàn thành mục tiêu chung. Thay vì phụ thuộc vào một trung tâm điều khiển duy nhất, các thuật toán ra quyết định phi tập trung và phân tán đang được áp dụng rộng rãi. Trong mô hình này, mỗi robot sẽ đưa ra quyết định của mình như một phiếu bầu. Phiếu bầu này được mã hóa dưới dạng một giao dịch trên blockchain, cho phép tất cả các robot khác trong mạng lưới có thể công khai xác minh kết quả. Cuối cùng, quyết định được thực hiện dựa trên quy tắc đa số, đảm bảo tính minh bạch và công bằng cho toàn bộ hệ thống.
• Trí tuệ phi tập trung: Sự phát triển của trí tuệ tập trung đang mở ra một hướng tiếp cận mới trong việc giải quyết các bài toán phức tạp. Thay vì một hệ thống AI trung tâm duy nhất, mô hình này cho phép nhiều tác nhân AI độc lập cùng hợp tác để đưa ra các quyết định tổng thể. Trong lĩnh vực an ninh mạng, các tác nhân AI cá nhân có thể chuyên môn hóa vào các nhiệm vụ con như phát hiện phần mềm độc hại, phân tích lưu lượng mạng, hoặc xác định hành vi bất thường. Khi các tác nhân này chia sẻ dữ liệu chung và phối hợp với nhau, chúng có thể cung cấp một lớp bảo mật toàn diện và linh hoạt hơn nhiều so với một hệ thống tập trung. Sự kết hợp này không chỉ nâng cao hiệu quả mà còn giảm thiểu rủi ro khi một tác nhân bị tấn công, vì các tác nhân còn lại vẫn có thể tiếp tục hoạt động và bảo vệ hệ thống.
• Hiệu quả cao: Các quy trình kinh doanh nhiều người dùng, bao gồm nhiều bên liên quan như cá nhân, công ty kinh doanh và tổ chức chính phủ, thực sự không hiệu quả do sự ủy quyền của nhiều bên đối với các giao dịch. Việc tích hợp công nghệ AI và blockchain cho phép các đại lý tự trị phân cấp thông minh (DAO) để xác nhận tự động và nhanh chóng việc chuyển giao dữ liệu/ giá trị/ tài sản giữa các bên liên quan khác nhau.

Sự phát triển của công nghệ đã nằm trong kế hoạch phát triển của rất nhiều doanh nghiệp ở tương lai. Sự kết hợp giữa blockchain và AI hứa hẹn mang đến những đổi thay vượt bậc và mở ra một tiến bộ mới trong thời đại văn minh số hóa.