Câu hỏi về việc AI có thể thay thế hoàn toàn con người trong tương lai là một vấn đề đang được quan tâm rộng rãi. Mặc dù AI đã đạt được những tiến bộ vượt bậc và đang dần thâm nhập vào nhiều lĩnh vực khác nhau, nhưng việc khẳng định AI sẽ hoàn toàn thay thế con người là điều không hoàn toàn chính xác.
Theo các chuyên gia, cơ hội ở lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) mở ra rất nhiều, nhưng Việt Nam vẫn trong “cơn khát” nhân lực để đảm đương được công việc liên quan tới AI.
Cơ hội mở ra
ChatGPT đã mở ra một chân trời mới cho việc học tập. Với khả năng tương tác và cung cấp thông tin đa dạng, ChatGPT trở thành một người trợ giảng đắc lực. Học sinh, sinh viên hoàn toàn có thể tận dụng công cụ này để mở rộng kiến thức và nâng cao hiệu quả học tập. Chỉ những ai không chịu đón nhận công nghệ mới và không biết cách tận dụng nó một cách hiệu quả mới cảm thấy lo lắng trước sự phát triển của trí tuệ nhân tạo.
Chia sẻ tại ngày hội Trí tuệ nhân tạo Việt Nam năm 2022 diễn ra tại Hà Nội, ông Phạm Quang Vinh – Giám đốc Giải pháp doanh nghiệp, Trung tâm Không gian mạng Viettel dẫn báo cáo gần nhất của Accenture (công bố tháng 6/2022) cho thấy, hơn 60% công ty hoạt động trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng đang thử nghiệm AI. Doanh nghiệp thuộc các ngành nghề khác cũng đều tìm đến AI với tính chất thăm dò, thử nghiệm. Đặc biệt, các công ty này đã có mức doanh thu cao hơn 50% so với các đối thủ cạnh tranh nhờ ứng dụng AI. Tại Việt Nam, AI được đưa vào ngân hàng với vai trò thử nghiệm và thăm dò, hỗ trợ xử lý các dữ liệu lớn. AI giúp hạn chế rủi ro về số liệu, hồ sơ, và chưa thay thế được các bước quản trị rủi ro trong lĩnh vực tài chính ngân hàng. Từ thực tế cung cấp giải pháp cho doanh nghiệp, ông Vinh cho rằng, hiện nay, nhiều doanh nghiệp chưa hiểu nguy cơ bị tụt hậu nếu không tiếp cận AI.
Lương cao, nhưng thiếu trầm trọng nhân lực
TS Đinh Ngọc Minh, Chủ nhiệm cấp cao Chương trình thạc sĩ AI tại ĐH RMIT Việt Nam, đã đưa ra một con số đáng báo động: nguồn nhân lực AI hiện nay của Việt Nam mới chỉ đáp ứng được khoảng 10% nhu cầu thực tế của thị trường. Đặc biệt, các ngành công nghiệp như tự động hóa, sản xuất và nông nghiệp đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt nhân tài AI nghiêm trọng.
Trong khi trí tuệ nhân tạo đang ngày càng trở nên quan trọng và định hình lại tương lai của nhiều ngành nghề, Việt Nam lại đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt trầm trọng nguồn nhân lực AI. Số lượng người làm việc trong lĩnh vực này còn rất hạn chế, đặc biệt là những người có chuyên môn sâu. Điều này một phần là do thiếu sự quan tâm của học sinh và phụ huynh đối với ngành học này. Mặt khác, để theo đuổi AI, người học cần phải vượt qua một “rào cản” khá cao về kiến thức và kỹ năng, bao gồm cả kiến thức chuyên môn và các kỹ năng mềm. Sự kết hợp giữa nhu cầu cao và nguồn cung hạn chế đang đặt ra nhiều thách thức cho sự phát triển của ngành AI tại Việt Nam.
Mặc dù Việt Nam sở hữu hai nguồn lực tiềm năng to lớn để phát triển trí tuệ nhân tạo (AI) là đội ngũ các nhà khoa học hiện tại và thế hệ trẻ đầy nhiệt huyết, việc tìm kiếm nhân tài cho lĩnh vực này vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Dù các doanh nghiệp đã không ngừng nâng cao mức lương và đãi ngộ, nguồn nhân lực chất lượng cao trong ngành AI vẫn còn khá hạn chế, chưa đáp ứng đủ nhu cầu của thị trường.
Đào tạo để theo kịp nhu cầu thị trường
Trí tuệ nhân tạo (AI) đang làm mưa làm gió trong thế giới công nghệ hiện nay, với vô vàn ứng dụng thông minh len lỏi vào mọi ngóc ngách cuộc sống. Từ những trợ lý ảo thông minh như Siri, Google Assistant, Alexa cho đến những chiếc xe tự lái, hệ thống nhận diện khuôn mặt tân tiến, AI đã chứng minh sức mạnh và tiềm năng vô hạn của mình. Sự phát triển vượt bậc của AI đã biến ngành này trở thành một trong những lĩnh vực hấp dẫn nhất, mở ra vô số cơ hội nghề nghiệp đầy hứa hẹn. Tại Việt Nam, nhiều trường đại học đã nhanh chóng nắm bắt xu hướng này và đưa ra các chương trình đào tạo chuyên sâu về AI, điển hình như Đại học FPT, Trường Đại học Bách khoa TPHCM, ĐH Bách Khoa Hà Nội, Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TPHCM,...
Các chuyên gia nhận định rằng tuy Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia hàng đầu khu vực trong lĩnh vực phát triển trí tuệ nhân tạo (AI), nhưng những hạn chế về cơ sở hạ tầng đã trở thành rào cản lớn trong việc thu hút nhân tài và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Bên cạnh đó, việc đào tạo nhân lực AI tại các trường đại học vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế. Mặc dù nhiều trường đã mở các chuyên ngành liên quan đến công nghệ thông tin, song số lượng sinh viên lựa chọn ngành trí tuệ nhân tạo và khoa học dữ liệu lại khá khiêm tốn so với các ngành khác, khiến nguồn cung nhân lực cho lĩnh vực này luôn trong tình trạng thiếu hụt.
Thu hút sinh viên học ngành AI
Để thu hút thế hệ trẻ tài năng đổ bộ vào lĩnh vực khoa học dữ liệu và trí tuệ nhân tạo, chúng ta cần vẽ nên một bức tranh tương lai đầy hứa hẹn. Với tiềm năng tăng trưởng vượt bậc và mức thu nhập hấp dẫn luôn nằm trong top đầu ngành công nghệ thông tin, AI đang là một đích đến lý tưởng cho những ai đam mê công nghệ. Bên cạnh đó, việc truyền thông hiệu quả về ngành, giúp phụ huynh và học sinh hiểu rõ hơn về cơ hội nghề nghiệp cũng như nhu cầu tuyển dụng lớn của thị trường là vô cùng quan trọng. Đồng thời, các cơ sở đào tạo cần không ngừng nâng cao chất lượng giảng dạy, đầu tư cơ sở vật chất hiện đại và hợp tác chặt chẽ với doanh nghiệp để đào tạo ra những nhân tài đáp ứng được yêu cầu thực tế của thị trường.
